Sigorta başlangıç yılına göre değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için yeni emeklilik modelleri oluşturuyor. 3600, 4500 ve 5.400 prim günü üzerinden oluşturulan sistemlerle, belirli koşulları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, gün sayısı ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları tekrar düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara alternatif çözümler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi kilit yıllarda çalışmaya başlayanlar için çeşitli gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü şartlarını tamamladığında kısmi emeklilik imkânı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise 55 olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül cazip bir çözüm sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için kısmi emeklilik koşulları daha ağır. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekliliğe hak kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan vatandaşlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek erken emeklilik şartları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için 15 yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir erken emeklilik desteği uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engel durumunuz varsa, malulen emeklilik gibi özel hakları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.
