Zatürre nedir?Pnömoni, öncelikle bakteri veya virüslerin ve nadiren mantarların neden olduğu bir akut solunum yolu enfeksiyonu şeklidir.
Ciddi bir sağlık sorunu
Maalesef ülkemizde enfeksiyona bağlı ölümler arasında zatürre ilk sırada yer alıyor. Zatürre önemli bir sağlık sorunudur. Bu önemli sağlık sorununa dikkat çekmek, hastalıktan korunmak, tedavinin düzenli kullanımını sağlamak ve risk grupları için aşının önemini vurgulamak amacıyla Dünya Sağlık Örgütü, 2009 yılında 12 Kasım’ı Dünya Zatürre Sağlık Günü olarak ilan etti.
Her yaştan insanda görülebilirHer ne kadar zatürre her yaştan insanda ortaya çıkabilse de, 5 yaşın altındaki çocuklarda, altta yatan kronik rahatsızlıkları olan yaşlı yetişkinlerde (>65 yaş) ve bağışıklık sistemi sorunları olan yatkın kişilerde daha sık görülür. Bununla:
- ihtiyarlık,
- Kronik hastalıkların varlığı,
- Bağışıklık sistemi hastalıkları ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların kullanımı,
- Aşırı sigara ve alkol tüketimi,
- Uzun süreli hastane yatışları,
- Yutma bozuklukları ve kusma,
- Kalabalık yaşam ve kronik kimyasallara maruz kalma, zatürre gelişimi için belirlenmiş risk faktörleridir.
Hastanın bağışıklık tepkisi önemlidirHastalık hafif klinik bulgularla seyredebilse de hayatı tehdit eden klinik tablolara da yol açabilmektedir. Hastalığın seyri büyük ölçüde hastanın bağışıklık tepkisine ve uygun tedaviye bağlıdır. Özellikle 65 yaş üstü kronik hastalığı olan kişilerde (kronik kalp hastalığı, kronik akciğer hastalığı, felç, kronik böbrek hastalığı, diyabet vb.) hastalığın ağır ilerlemesi ve hastalığa bağlı ölüm riski daha yüksektir. Pnömoni tanısı klinik ve radyolojik bulgulara dayanmaktadır.Pnömoni hastaları sıklıkla solunumsal ve sistemik semptomlarla başvurur. En sık görülen semptomlar ateş, öksürük (kuru veya balgam üreten), nefes darlığı ve göğüste bıçak saplanır nitelikte ağrıdır. Zayıflık, yorgunluk, kas ağrısı ve mide bulantısı da ortaya çıkabilir. Pnömoni tanısı klinik ve radyolojik bulgulara dayanmaktadır. Semptomları ve fizik muayene bulguları uygun olan hastalarda akciğer grafisi veya tomografide infiltrasyonların gösterilmesi tanıyı doğrular. Akciğer grafisi akciğer infiltrasyonlarını ortaya çıkarmak için yeterli değilse akciğer tomografisi daha detaylı değerlendirme sağlar.
Tanıda pnömoni etkeninin belirlenmesi antimikrobiyal tedavinin düzenlenmesinde önemli yer tutmaktadır ancak çoğu durumda etkenin saptanması mümkün olmamaktadır. Bu nedenle genel olarak antimikrobiyal tedaviye ampirik olarak (etkeni bilmeden) olası mikrobiyal faktörler dikkate alınarak başlanır ve etken izole edildikten sonra antimikrobiyal tedavi buna göre ayarlanır. Tedavide en önemli nokta planlanan antimikrobiyal tedavinin belirli bir süre düzenli olarak kullanılmasıdır. Yetişkinlerde pnömoni genellikle yeterli antimikrobiyal tedaviyle akciğer dokusunda herhangi bir hasar (sekel) bırakmadan iyileşir. Gecikmiş ve yetersiz antimikrobiyal tedavi, ampiyem (enfekte sıvının akciğer zarları arasında birikmesi), akciğer dokusunda kalıcı hasar (sonuçlar), solunum yetmezliği ve ölüm gibi sonuçlara yol açabilir.
Kişisel hijyen korunma için çok önemlidir
- Zatürreden korunmanın en önemli adımları hijyeninize dikkat etmek, bağışıklık sisteminizi korumak ve zatürrenin oluşmasını kolaylaştıran risk faktörlerinden uzak durmaktır.
- Çevre hijyeninin sağlanması, stresten uzak durulması, dengeli beslenme, uykunun sağlanması, alkol ve sigara kullanılmaması, ayrıca kronik hastalıkların düzenli takip ve tedavisi de önemlidir.
- Özellikle kronik hastalıkları olan yaşlılar için kapalı, boğucu ve kalabalık ortamlardan mümkün olduğunca kaçının ve bu ortamlarda maske kullanımı onların korunmasında önemli bir faktördür.
Korunmada bir diğer önemli faktör ise aşılardır.İnfluenza (grip virüsü) hem zatürreye hem de ikincil olarak bakteriyel zatürreye neden olabileceği için grip aşıları korunma açısından önemlidir. Günümüzde 6 aydan küçük bebekler dışında tüm bireylere yıllık rutin grip aşısı önerilmektedir.Zatürre aşısı, zatürrenin en sık nedeni olan Streptococcus pneumoniae’ye karşı geliştirilmiş bir aşıdır. Bu nedenle tüm mikroorganizmalara karşı etkili değildir. Zatürre aşısı, 65 yaş üstü tüm yetişkinlere ve 19 yaş üstü, eşlik eden hastalıkları (beyin omurilik sıvısı kaçağı, koklear implant, diyabet, alkolizm, siroz, kronik böbrek yetmezliği (KBH), kronik akciğer hastalığı, kronik kalp hastalığı) olanlara önerilmektedir. hastalığı, obezite, yetişkinlerde: BMI ≥40 Tüm bireylere (bağışıklık sistemi bozukluğu olanlara) tavsiye edilir. Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
—–Sponsorlu Bağlantılar—–
